Yn y gwanwyn, roedd yr haul yn tywynnu'n felys dros y caeau yng nghefn gwlad Cymru.

In the spring, the sun shone sweetly over the fields in the Welsh countryside.

Llifai'r golau haul trwy'r ffenestri bychain o'r ysgol ganoloesol lle roedd Rhys a Mair yn eistedd.

Sunlight streamed through the small windows of the medieval school where Rhys and Mair sat.

Roeddent yn barod am wers amrywiol iawn ynglŷn â threftadaeth go iawn Cymru: y celfyddyd o adrodd straeon traddodiadol.

They were ready for a very varied lesson about the real heritage of Cymru: the art of traditional storytelling.

Ystafell fach oedd hon, goleuadau cannwyll yn dawnsio ar draws y nenfwd gwellt.

This was a small room, candlelights dancing across the thatched ceiling.

Roedd celfwaith o ddraig Geltaidd yn ymestyn ar hyd mur y cefn, yn cydblethu chwedlau hen a newydd.

A Celtic dragon artwork stretched along the back wall, intertwining old and new tales.

Rhys, myfyriwr awyddus gyda llygaid llawn sglein, yn eistedd yn y rhes flaen ochr yn ochr â'i gyfaill Mair, cwestiynol ond ffyddlon.

Rhys, an eager student with eyes full of sparkle, sat in the front row next to his friend Mair, questioning but faithful.

"Rhys, byddi di'n dda neu ddim?

"Rhys, byddi di'n dda neu ddim?"

" gwnaeth sibryd Mair, llais yn ddigon uchel i dorri'r distawrwydd.

whispered Mair, her voice loud enough to break the silence.

Roedd hi'n amheus am ei fryd i ddod yn fardd.

She was skeptical about his ambition to become a poet.

"Mae storïau yn swnio fel dychmygiad.

"Stories sound like imagination."

"Roedd Rhys yn nerfus.

Rhys was nervous.

Roedd ei law yn llithro trwy ei wallt, unig awydd ei galon i ddangos y byd beth allai ef gynnig.

His hand slipped through his hair, the only desire of his heart to show the world what he could offer.

Ond gyda'r awr o fewn amser, roedd Mair yn pryderu mwy am ei angen i ganolbwyntio ar bynciau "gwirion" arall.

But with the hour within reach, Mair was more concerned about her need to focus on other "silly" subjects.

Wrth i'r athro gychwyn y wers, siaradodd am hanes ein cyn-fab, y barddonol, y doeth, a'r llawn dewrder.

As the teacher began the lesson, he spoke about the history of our ancestors, the poetic, the wise, and the courageous.

Soniodd am sut y meistrechid saga yn ymwneud â gwladgarwch a gweithredoedd dewr.

He mentioned how a saga was mastered involving patriotism and brave deeds.

Rhys yn gwrando'n ofalus, bron yn gorffwys ar y geiriau.

Rhys listened intently, almost resting on the words.

Pan ddaeth ei dro, roedd Rhys yn codi ar ei draed.

When his turn came, Rhys stood up.

Roedd pen i lawr ac amheuaeth yn ei lygaid, ond ysbryd dwylo'r mesur a oedd wedi ei drwyddo i godi.

His head was down and doubt in his eyes, but the spirit of the measure had permeated him to rise.

"Pawb," galwodd ef, "dyma ddyddiadur o ddychymyg a dewrder!

"Everyone," he called, "here is a diary of imagination and courage!"

" A heb becso, dechreuodd adrodd stori mewn modd ysgubol.

And without hesitation, he began to tell a story in a sweeping manner.

Roedd yn ei gyflwyno fel rhwydd oleuni o haenau argraffuaeth.

He delivered it as a fluid light of layers of impression.

Sgrechiadau o anffawd, o farddas a barddoniaeth fyth, gan orffen gyda thro annisgwyl fel pechod meistr.

Screeches of misfortune, of eternal poetry and poetics, ending with an unexpected twist like a master's sin.

Roedd ystafell gyfan wedi'i dawelu, canhwyllau'n pefrio yn ddistaw.

The entire room was hushed, candles flickering quietly.

Pan glodoedd Rhys, roedd y lle wedi'i lenwi â chydymgais.

When Rhys concluded, the place was filled with applause.

"Dda iawn, Rhys!

"Well done, Rhys!"

" rhybuddiwyd yr athro, gwerthfawrogiad gwirioneddol ar ei wyneb.

the teacher remarked, genuine appreciation on his face.

"Dy son bryfocodd a dalodd i fyny!

"Your tale intrigued and captivated us!

Byddi'n fardd gwych.

You will be a great poet."

"Gwên hyderus ar wyneb Rhys yn goleuo'r llonyddwch.

A confident smile on Rhys's face illuminated the stillness.

Roedd o'n fwy na digon.

It was more than enough.

Roedd Mair yn edrych yn ymwybodol.

Mair looked knowingly.

Ond ni ddywedodd dim, oherwydd yn gwbod ei ffrind wedi dal ysbryd y dosbarth, y dre, a'i hunan.

But she said nothing, knowing her friend had captured the spirit of the class, the town, and himself.

Y prynhawn hwnnw, wrth iddyn nhw gerdded yn ôl adref, roedd Rhys yn gwybod ei fod ar ei lwybr.

That afternoon, as they walked back home, Rhys knew he was on his path.

Roedd ganddo wrth ei galon am daith newydd ei waith, llai poenus, mwy dewr a llawn hunanovaeth.

He held in his heart the promise of a new journey, less painful, more courageous, and full of self-awareness.

Roedd stori newydd i ddechrau, a dewrder newydd i'w hadrodd.

There was a new story to begin, and new courage to tell.